Interview Frank Klaassen – GGD Zuid-Limburg
Het beste
uit twee werelden
Als je twee of meer functies combineert, is tijd verdelen een uitdaging. Voor Frank Klaassen is dat niet anders. Hij is directeur van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg en de GGD Zuid-Limburg. Met die laatste functie had hij het afgelopen jaar extra druk rondom het coronavirus. Daar kon hij zijn kennis en kunde van de Veiligheidsregio goed bij gebruiken. ‘Het heeft voordelen gehad dat ik deze twee functies combineer, maar het was een heel bijzonder jaar met een opeenstapeling aan ervaringen. Dat geldt voor ons allemaal.’
Door Jos Widdershoven
Overspoeld
Aan het begin van de coronacrisis werd iedereen overrompeld. ‘Vanaf carnavalsdinsdag stond ik continu aan. Van ’s ochtends 7.00 tot ’s avonds 23.00 uur. Telefoontjes, appjes, mailtjes, op alle manieren. Dat was ontzettend hectisch. Er waren allerlei vragen. Over het virus en de aanpak. In Duitsland gingen bijvoorbeeld de scholen dicht, hier nog niet. Waarom is dat? Vragen die de GGD moest beantwoorden’, blikt Klaassen terug op de begindagen van het coronavirus in maart 2020.
Georganiseerde chaos
Daarbij werd er veel GGD-capaciteit gevraagd in het bron- en contactonderzoek en later bij het testen. ‘Vanaf mei hebben we gezegd: we gaan van zelf doen naar organiseren. De GGD heeft belangrijke uitvoeringsfuncties die gewoon doorgaan. Denk aan de Jeugdgezondheidszorg, Veilig Thuis en de hele preventieve kant van gezondheid’, aldus Klaassen. Het GGD-personeel keert zoveel mogelijk terug naar zijn eigen werkzaamheden en er komt een aparte corona-
organisatie. Lees meer daarover in het interview met Jeannette Claus en Michel Badeaux
‘Dat ambulancemede-werkers doodzieke mensen thuis moesten
ophalen en tegelijkertijd inzaten
over hun eigen gezondheid’
Frank Klaassen
GGD Zuid-Limburg
Wat dat betreft is het een geluk dat de GGD in Klaassen een directeur heeft die weet hoe hij met hectiek om moet gaan. De Veiligheidsregio heeft een belangrijke rol op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding. ‘We regelen dat voor de gemeenten in Zuid-Limburg die daarnaast hun eigen opgave kennen. Het is mooi om te zien dat door de voortrekkersrol van een aantal gemeentesecretarissen tijdens de coronacrisis een naadloze samenwerking tussen de 16 gemeenten is ontstaan. In mijn rol als Directeur Publieke Gezondheid (DPG) ben ik ondersteunend aan Annemarie Penn-te Strake, de voorzitter van de Veiligheidsregio (en burgemeester van Maastricht).’ In oktober 2019 simuleerde de GGD met andere zorginstellingen een crisissituatie zoals die zich nu voordoet. ‘In drie avonden simuleerden we een crisis die drie weken zou aanhouden. “Dat maken we nooit mee”, zeiden we toen met z’n allen. Achteraf zijn we natuurlijk ontzettend blij met die oefening, hoewel we toen geen idee hadden dat deze crisis zo lang zou gaan duren’, zegt Klaassen.
Bescherming
Klaassen kijkt met bewondering terug op de manier waarop het personeel van zowel de GGD als de Veiligheidsregio klaarstond tijdens de coronacrisis. ‘Ik ben ongelooflijk blij met de kennis en kunde van de collega’s in beide organisaties. Mijn beeld was al dat we heel veel goede en betrokken medewerkers in dienst hebben. Dat beeld werd tijdens deze crisis meer dan bevestigd. De kwaliteiten van mensen, maar vooral de bereidheid om zaken aan te pakken. Niemand vroeg: “Moet ik nu iets gaan doen?” Iedereen stond klaar. Ook ‘s avonds en in het weekend.’ Klaassen staat bijvoorbeeld stil bij het werk van de ambulancemedewerkers die in het begin van de crisis werden geconfronteerd met een tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen. ‘Dat vond ik een groot probleem. Dat ze doodzieke mensen thuis moesten ophalen en tegelijkertijd inzaten om hun eigen gezondheid. Gelukkig is dat daarna verbeterd’, aldus Klaassen.
Toen na de zomer de tweede golf zich aandiende, hield Klaassen zijn hart vast. ‘Je merkt dat zo’n eerste half jaar een enorme aanslag pleegt op alles en iedereen. Dat merk je ook bij je personeel. Collega’s hebben heel erg hard gewerkt, maar het houdt een keer op. We moesten collega’s niet aansporen om in actie te komen, maar ze tegen zichzelf in bescherming nemen. “Nu ga je naar huis!” Zo lang onder hoogspanning staan, trekt een wissel bij mensen.’ Voordeel voor de GGD tijdens de tweede golf was dat Zuid-Limburg de landelijke trend volgde en niet – zoals in de eerste golf – het zwaarst getroffen was. ‘Daardoor konden we vooruit denken.’
De Veiligheidsregio en GGD: twee werelden
De Veiligheidsregio Zuid-Limburg en de GGD Zuid-Limburg zijn verschillende organisaties met ook overeenkomsten. Zo hebben ze dezelfde directeur. Verder vallen de GGD en Veiligheidsregio onder dezelfde 16 gemeenten.
De verschillen zijn echter groter. De GGD richt zich op de gezondheid van inwoners. De Veiligheidsregio heeft een opgave om 24 uur per dag zeven dagen in de week paraat te staan om in actie te kunnen komen met goede brandweerzorg, crisisbeheersing en rampenbestrijding. De Veiligheidsregio heeft daarom ook een wat hiërarchischer insteek. Tijdens een crisis wordt niet eerst gedebatteerd, dat kan achteraf. De GGD kent juist wel een wereld van consensus en overleg. Samen met elkaar zaken oppakken. Ook is er een duidelijk verschil terug te zien in de personeelsopbouw. ‘Heel simpel: waar we bij de GGD blij zijn als we een keer een man kunnen aannemen, zijn we bij de Veiligheidsregio blij als we een keer een vrouw op sollicitatiegesprek krijgen.’
Vakmanschap en passie
Door de coronacrisis werd de GGD opeens de grootste klant van de Inhuurdesk van IGOM. Klaassen is ontzettend blij met de manier waarop de GGD daarmee geholpen is. ‘Zowel bij de Veiligheidsregio als de GGD hebben we normaal gesproken niet veel inhuur. Het zijn allebei organisaties van hoogwaardige professionals. Binnen de GGD heb je artsen, verpleegkundigen, gezondheidswetenschappers. Mensen met een vakmatige achtergrond. Hetzelfde geldt voor de collega’s bij de Veiligheidsregio; binnen de crisisbeheersing en de brandweer. Die hebben allemaal een langdurig intern opleidingstraject.’ Daarbij vindt Klaassen het ook belangrijk dat mensen zich committeren aan de organisatie. ‘Je moet wel iets hebben met het doel van de organisatie, een passie hebben voor wat de organisatie doet.’
Verjonging en vernieuwing
De Veiligheidsregio zit nu middenin een ontwikkeltraject. Er zijn extra vacatures gekomen, vooral in de ondersteuning. ‘Die vacatures hebben we versneld ingevuld. Daar komt veel nieuw personeel bij. Gelukkig ook veel jongeren, want ons personeelsbestand is aardig vergrijsd. Dertigers stromen in. Dat vind ik heel leuk. Ik neem nu mensen aan in de leeftijd van mijn kinderen. Voor iemand die zichzelf nog jong voelt, is dat ook wel een beetje confronterend. Maar het is belangrijk dat jongere generaties meebouwen aan onze organisatie. Daarom doe ik dat graag, zegt Klaassen.
‘Ik hoefde collega’s
niet aan te sporen, ik moest ze tegen zichzelf
in bescherming nemen’
—Frank Klaassen
GGD Zuid-Limburg
Klaassen ziet dat de arbeidsmarkt verandert. Jongeren zoeken geen baan meer voor het leven. ‘Ze willen verschillende dingen ervaren. Wij moeten ze als organisatie overtuigen dat ze bij ons kunnen groeien. Wat hebben wij hen te bieden? Bij de GGD zie ik al dat steeds meer mensen bewust kiezen voor de GGD omdat ze daar die groeimogelijkheden krijgen. Bij de Veiligheidsregio komt dat ook.’
Klaassen weet zelf wat het is om zich als mens en professional te ontwikkelen. ‘Ik ben opgeleid als arts. Dat is eigenlijk een beroepsopleiding, maar dan academisch. Naar verloop van tijd kwam ik erachter dat ik besturen en beleid heel leuk vond. Ik werkte toen al bij de GGD en daar heb ik de kans gekregen om mij verder te ontwikkelen in die richting. Ik heb nu het gevoel dat ik er een nieuw vak bij heb geleerd en een ander talent heb aangeboord. Die groei gun ik andere mensen ook. Sta ervoor open. Je weet nooit wat op je pad kan komen!’